Seter szkocki odznacza się wyjątkową elegancją i wrodzoną dumą. Zachwyca nie tylko majestatycznym wyglądem, ale także spokojnym charakterem i niezwykłą lojalnością wobec opiekuna. Z jednej strony pełen jest energii i zamiłowania do aktywności na świeżym powietrzu, z drugiej cechuje go łagodność i opanowanie w codziennych sytuacjach. Właśnie ta niezwykła równowaga między pasją myśliwską a czułą naturą sprawia, że seter szkocki jest psem, który zdobywa serca wielu osób.
Seter szkocki wywodzi się z terenów północnej Szkocji. Pierwsze psy wyżłowate pojawiły się tam już w XVII wieku, jednak dopiero XIX wiek przyniósł początek świadomej hodowli. Największy wpływ na rozwój rasy miał książę Gordon Alexander IV, który w swojej posiadłości Gordon Castle prowadził staranną selekcję psów. Właśnie jemu seter szkocki zawdzięcza swój przydomek gordon. Psy z jego hodowli odznaczały się wytrzymałością, pasją łowiecką i chęcią współpracy z przewodnikiem. Szybko zdobyły uznanie wśród szkockich myśliwych polujących na ptactwo. Ich zadanie wymagało nie tylko doskonałego nosa, ale także umiejętności szybkiego wskazywania zwierzyny w wymagającym terenie.
Rasa stopniowo ewoluowała, zyskując bardziej jednolity wygląd i charakter. Wraz z rozwojem kynologii seter szkocki zaczął rywalizować na wystawach psów rasowych i budować swoją markę poza granicami Szkocji. W drugiej połowie XIX wieku trafił do całej Anglii i Stanów Zjednoczonych. Przyczyniło się to do powstania linii hodowlanych różniących się między sobą proporcjami i tempem pracy. Mimo tych różnic zachowano pierwotny użytkowy charakter psa. W roku 1963 rasa została oficjalnie uznana przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI) i wpisana do siódmej grupy, obejmującej wyżły.
Wygląd i cechy fizyczne
Współczesny seter szkocki łączy elegancję z tradycją szkockich psów myśliwskich. Jest psem o harmonijnej budowie ciała i dostojnym wyglądzie. Należy do ras średnich. Psy osiągają wysokość w kłębie 62 – 67 cm, natomiast suki 58 – 62 cm. Waga dorosłych osobników na ogół mieści się w przedziale 26 – 34 kg. Mimo wyraźnie zaznaczonej muskulatury zachowuje lekkość i płynność ruchów.
Głowa jest długa z wyraźnie zaznaczonym stopem i prostym grzbietem nosa. Oczy mają barwę ciemnobrązową i lekko owalny kształt. Uszy są osadzone nisko, przylegają do głowy i pokryte są jedwabistą sierścią. Szyja jest mocna, lekko łukowata, a grzbiet pozostaje prosty i stabilny. Klatka piersiowa jest głęboka i dobrze rozwinięta. Ogon, noszony poziomo lub nieco poniżej linii grzbietu, zwęża się ku końcowi i porusza się energicznie podczas aktywności.
Sierść setera szkockiego jest średniej długości, gęsta i jedwabista w dotyku. Tworzy charakterystyczne pióra na uszach, klatce piersiowej, brzuchu, tylnej stronie nóg oraz na ogonie. Umaszczenie jest jednolite w całej rasie, tzn. czarne podpalane. Podpalania mają barwę intensywnego kasztanowego brązu i występują na kufie, łapach, piersi, a także pod ogonem. Dopuszczalne są także niewielkie znaczenia na piersi w postaci małej plamki.
Charakter i temperament
Seter szkocki ma naturę psa zrównoważonego, pogodnego i bardzo przywiązanego do swojego opiekuna. Tworzy silną więź z rodziną i nie lubi samotności. Najlepiej czuje się wtedy, gdy może przebywać blisko ludzi. Jest psem wrażliwym, potrzebuje uwagi oraz kontaktu emocjonalnego. Doskonale odczytuje intencje człowieka i reaguje na ton głosu oraz nastrój domowników. Źle znosi krzyk i nerwową atmosferę.
Mimo spokojnego usposobienia nie można określić go mianem kanapowca. W jego charakterze wciąż obecny jest instynkt łowiecki. Ma silną potrzebę ruchu i aktywności fizycznej. Najbardziej lubi długie spacery w urozmaiconym terenie, bieganie oraz zajęcia angażujące zmysł węchu. W życiu codziennym zachowuje spokój i nie wykazuje nadmiernej impulsywności.
Dobrze dogaduje się z innymi psami. Z kotami może wymagać wczesnej socjalizacji, ponieważ naturalny instynkt może skłaniać go do traktowania małych zwierząt jak zdobyczy. W relacjach z dziećmi wykazuje dużą cierpliwość i delikatność. Lubi zabawy, ale nie jest natarczywy.
Pielęgnacja
Pielęgnacja setera szkockiego wymaga systematyczności, jednak nie jest przesadnie skomplikowana. Najwięcej uwagi wymaga sierść, która jest jedwabista, gęsta i ma tendencję do tworzenia kołtunów (zwłaszcza w okolicach brzucha, pachwin i za uszami). Regularne czesanie, minimum 3 razy w tygodniu, pozwala zachować jej dobrą kondycję i naturalny blask. W okresach linienia warto zwiększyć częstotliwość pielęgnacji, ponieważ martwy podszerstek zatrzymuje powietrze przy skórze i może sprzyjać powstawaniu podrażnień. Przydadzą się szczotki pudlówki oraz metalowe grzebienie, które docierają do głębszych warstw okrywy.
Strzyżenie nie jest konieczne w pełnym zakresie, jednak lekka korekta owłosienia wokół uszu, ogona i łap pomaga utrzymać schludny wygląd psa. Kąpiele powinny odbywać się w razie potrzeby przy użyciu szamponów przeznaczonych dla psów z długą sierścią.
Pielęgnacja skóry, pazurów i zębów jest równie ważna. Seter szkocki najczęściej ściera pazury podczas aktywności fizycznej, lecz warto je kontrolować co 3-4 tygodnie i w razie potrzeby skracać. Uszy wymagają regularnej dbałości, ponieważ ich budowa sprzyja zatrzymywaniu wilgoci i rozwojowi bakterii. Przynajmniej raz w tygodniu należy sprawdzać ich stan oraz stosować delikatne preparaty oczyszczające przeznaczone dla psów. Oczy powinny być przemywane miękką, zwilżoną gazą, aby usuwać naturalną wydzielinę. Warto pamiętać o regularnym szczotkowaniu zębów lub stosowaniu gryzaków, ograniczających powstawanie kamienia nazębnego.
Zdrowie
Seter szkocki uważany jest za psa zdrowego i odpornego, ponieważ wyhodowany został na wszechstronnego psa myśliwskiego. Osobniki tej rasy mogą żyć od 10 do 14 lat, pod warunkiem że zadbamy o ich zdrowie. Mimo wszystko gordon jest narażony na niektóre choroby i urazy. Oto problemy zdrowotne, na które opiekun setera szkockiego powinien zwrócić szczególną uwagę.
Dysplazja stawu biodrowego
Choroba polegająca na nieprawidłowej budowie stawu biodrowego prowadząca do bólu i kulawizny. Schorzenie o charakterze genetycznym, do którego występowania przyczyniają się także inne czynniki, np. sposób żywienia szczenięcia oraz ilość zapewnianego mu ruchu. Najczęściej objawy dysplazji widoczne są u psów w wieku 6-12 miesięcy. Leczenie farmakologiczne obejmuje środki przeciwzapalne, a w cięższych przypadkach konieczna jest operacja. Profilaktyka obejmuje utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz unikanie nadmiernych obciążeń u młodych psów.
Choroby oczu
Najczęściej seter szkocki choruje na postępujący zanik siatkówki i zaćmę.
W pierwszym przypadku choroba ta prowadzi do pogorszenia wzroku, a z czasem do ślepoty. Rozwija się powoli. W początkowym stadium objawia się trudnością widzenia po zmroku lub np. potykaniem się psa o przedmioty. Wykryte pierwsze niepokojące objawy u szczeniaków można leczyć, pod warunkiem natychmiastowej konsultacji z lekarzem weterynarii. Wszystko zależy od stadium zaawansowania choroby, czasem konieczne może okazać się jedynie przemywanie oczu pupila specjalnymi kroplami dla psa, innym razem podawanie środków farmakologicznych, a w niektórych przypadkach nawet operacja.
Zaćma natomiast objawia się zmętnieniem soczewki oka ograniczającym widzenie. W zaawansowanym stadium leczenie jest możliwe tylko chirurgicznie. Profilaktyka polega na regularnych kontrolach okulistycznych, szczególnie po 6 roku życia psa.
Rozszerzenie i skręt żołądka
Groźny stan zagrażający życiu. Objawia się wzdęciem, próbami wymiotów bez efektu i niepokojem psa. Wymagana jest szybka interwencja chirurgiczna. Profilaktyka obejmuje podawanie posiłków w 2 lub 3 porcjach i unikanie intensywnego wysiłku po karmieniu.
Atopowe zapalenie skóry
Jest jednym z najczęstszych schorzeń dermatologicznych mogących występować także u setera szkockiego. AZS wynika z nadwrażliwości organizmu na obecność niektórych alergenów. Pierwsze objawy obserwuje się u młodych psów (ok. 6 miesięcy) oraz starszych. Na początku to świąd sezonowy, ale w miarę upływu lat towarzyszyć może pupilowi przez cały rok. Zmiany skórne objawiają się najczęściej znacznymi zaczerwienieniami w różnych miejscach – na pysku, okolicy pachowej, pachwinowej i przestrzeniach międzypalcowych. Diagnostyka atopii opiera się na szczegółowym wywiadzie, a także na testach alergologicznych. Leczenie zależy od przyczyny i może obejmować dietę eliminacyjną lub terapię farmakologiczną. Profilaktyka polega na stosowaniu zbilansowanego żywienia i dbaniu o higienę skóry.
Niedoczynność tarczycy
Jest schorzeniem hormonalnym, do którego objawów należy głównie apatia, wzrost masy ciała lub niechęć do wykonywania jakiejkolwiek aktywności. Ponadto włosy setera mogą wypadać, a także stać się tłuste i matowe. Leczenie polega na podawaniu hormonów. Regularne badania krwi pozwalają wykryć zaburzenie na wczesnym etapie.
Znaczenie profilaktyki i opieki weterynaryjnej
Regularne kontrole zdrowia są kluczowym elementem opieki nad seterem szkockim. Minimum 2 wizyty w ciągu roku pozwalają monitorować stan psa i wykrywać pierwsze objawy problemów zanim się nasilą. Ważne są także profilaktyczne badania stawów w okresie wzrostu, testy okulistyczne, diagnostyka tarczycy oraz stała dbałość o prawidłową wagę i kondycję. Odpowiedzialny opiekun powinien budować dobre relacje z lekarzem weterynarii i traktować profilaktykę jako podstawowy element troski o pupila.
Szkolenie i socjalizacja
Seter szkocki jest psem inteligentnym, łagodnym i chętnym do współpracy, jednak wymaga odpowiedniego podejścia. Ma wrażliwy charakter i nie reaguje dobrze na presję ani ostre metody. Najlepiej rozwija swój potencjał, kiedy nauka oparta jest na konsekwentnym, pozytywnym wzmocnieniu. Potrafi doskonale odczytywać gesty i mimikę człowieka, dlatego szkolenie oparte na komunikacji pozawerbalnej przynosi bardzo dobre efekty. Nauka powinna przebiegać w spokojnym tempie, bez pośpiechu, a trening powinien być zróżnicowany. Monotonia osłabia zainteresowanie i spowalnia naukę. Krótkie sesje trwające 10 – 15 minut kilka razy dziennie przynoszą lepsze efekty niż długie i męczące ćwiczenia. Świetnie sprawdzają się komendy użytkowe, nauka posłuszeństwa oraz ćwiczenia węchowe. Z racji swojej przeszłości myśliwskiej seter szkocki potrzebuje zadań angażujących jego naturalne predyspozycje. Trening tropienia, zabawy w poszukiwanie ukrytych przedmiotów lub ślady zapachowe są dla niego źródłem satysfakcji.
Socjalizacja od pierwszych miesięcy życia ma ogromne znaczenie w rozwoju setera szkockiego. Szczenię powinno stopniowo oswajać się z różnymi dźwiękami, zapachami, przestrzeniami, ludźmi i innymi zwierzętami. Dzięki temu w dorosłym życiu pupil staje się stabilny emocjonalnie i pewny siebie. Prowadząc szkolenie i socjalizację zawsze warto pamiętać, że czworonożny przyjaciel potrzebuje równowagi między aktywnością fizyczną a odpoczynkiem.
Żywienie
Prawidłowe żywienie setera szkockiego ma ogromne znaczenie dla jego kondycji, odporności i zdrowia stawów. To aktywny pies, który potrzebuje diety dostarczającej energii oraz wysokiej jakości białka pochodzenia zwierzęcego. Najlepiej sprawdzają się karmy klasy premium lub holistyczne, oparte na mięsie jako głównym składniku. Dobrym rozwiązaniem są także zbilansowane diety domowe lub BARF, ale wymagają konsultacji z dietetykiem zwierzęcym i odpowiedniej suplementacji.
Dieta setera szkockiego powinna być bogata w kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6, które wspierają pracę serca i kondycję skóry oraz sierści. Warto zadbać również o zawartość glukozaminy i chondroityny, które wspomagają stawy. Należy unikać karm niskiej jakości, pełnych zbóż i sztucznych wypełniaczy, ponieważ mogą powodować alergie i problemy trawienne.
Żywienie setera szkockiego należy dostosować do wieku, poziomu aktywności i ogólnego stanu zdrowia pupila. Szczenięta potrzebują karmy wspierającej prawidłowy rozwój kości i mięśni, podzielonej na 4 porcje (6 -12 tydz.) i na 3 porcje (3 – 6 mies.). Dorosłym psom wystarczą dwa posiłki dziennie, a psy pracujące lub bardzo aktywne potrzebują trzech porcji. Ważne jest zachowanie stałych pór karmienia oraz unikanie intensywnego ruchu bezpośrednio po jedzeniu.
Seter szkocki jako członek rodziny
Seter szkocki zachwyca elegancją i spokojem. Łączy zapał do pracy z łagodnością i oddaniem wobec bliskich. Na co dzień jest wrażliwym przyjacielem, który rozumie emocje domowników i tworzy z nimi silną więź. Jego cierpliwość i zrównoważona natura sprawiają, że świetnie odnajduje się u boku osób w każdym wieku. Najlepiej czuje się w domu, w którym codzienny rytm obejmuje aktywność fizyczną, wyzwania w terenie i spokojny odpoczynek po wspólnych zajęciach. W odpowiednich rękach staje się wspaniałym przyjacielem i partnerem codziennego życia.
Seter szkocki jest doskonałym przykładem psa rodzinnego o szlachetnym charakterze i usposobieniu nastawionym na bliską relację z człowiekiem. Osoba, która potrafi połączyć aktywny styl życia z ciepłem domowego ogniska, znajdzie w nim prawdziwego przyjaciela, wiernego sercem, eleganckiego w ruchu i zawsze gotowego na kolejną wspólną przygodę.
Najczęściej zadawane pytania
Skąd pochodzi rasa seter szkocki?
Seter szkocki pochodzi z północnej Szkocji. Rasa powstała w XIX wieku dzięki księciu Gordonowi. Jej zadaniem było wskazywanie ptactwa łownego w trudnym terenie.
Jak wygląda seter szkocki?
Seter szkocki to pies średniej wielkości o harmonijnej sylwetce. Ma czarną sierść z podpalaniami i pióra na ogonie. Jego spojrzenie jest łagodne, a ruchy płynne i eleganckie.
Czy seter szkocki nadaje się do mieszkań?
Może mieszkać w mieszkaniu, ale wymaga aktywności fizycznej. Potrzebuje codziennych spacerów i wyzwań węchowych. Najlepiej czuje się w domu z ogrodem.
Czy seter szkocki dobrze dogaduje się z dziećmi?
Tak, seter szkocki jest cierpliwy i delikatny wobec dzieci. Lubi zabawy, ale nie jest natarczywy. Potrzebuje bliskości i spokojnej atmosfery.
Jak długo żyje seter szkocki?
Seter szkocki żyje średnio od 10 do 14 lat. Dobre żywienie i profilaktyka przedłużają jego życie. Regularne badania pomagają wcześnie wykrywać choroby.
Bulterier to muskularny, dynamiczny pies o niebanalnym wyglądzie, w którym drzemie wulkan energii oraz olbrzymia wola do zabawy. Prawidłowo wychowany i socjalizowany od szczeniaka staje się wiernym, oddanym i czułym przyjacielem rodziny.
Landseer już samym wyglądem wzbudza respekt, a jednocześnie zmiękcza serca łagodnością oraz przyjaznym charakterem. Jest duży, silny, ale zrównoważony i niezwykle oddany rodzinie. Jego nazwa pochodzi od angielskiego malarza sir Edwina Landseera, który uwieczniał na swoich obrazach psy o charakterystycznym biało-czarnym umaszczeniu. Choć często mylony jest z nowofundlandem, posiada odrębną historię i cechy, które czynią go wyjątkowym.
Berneński pies pasterski należy do inteligentnych i bardzo wytrzymałych czworonogów. Jest niezmiernie uczuciowy, bardzo szybko przywiązuje się do wszystkich domowników. Odznacza się spokojnym, zrównoważonym, łagodnym charakterem. Jest cierpliwy i wyrozumiały wobec dzieci. Właśnie te cechy sprawiają, że jest wspaniałym towarzyszem rodziny.
